Przygotowanie do wyprawy

Bądź gotowy ( Be ready ! – jest zawołaniem amerykańskich skautów 😉 )

Każdy kto planuje jakąkolwiek wyprawę powinien starać się dowiedzieć jak najwięcej o sytuacjach, w których może się podczas niej znaleźć oraz o umiejętnościach i wyposażeniu, na którym będzie się opierał. Twoje wyposażenie może zadecydować o sukcesie lub porażce –  najczęściej niedoświadczone osoby, zwłaszcza podczas podróży z plecakiem, mają tendencje do zabierania zbyt wielu rzeczy i muszą na własnej skórze dowiadywać się co dźwigały niepotrzebnie i bez czego nie mogłyby się obyć. Co z tego, że niesiesz  wypchany plecak jeśli nie masz źródła światła lub otwieracza do konserw.

Przygotowując się do wyprawy weź pod uwagę poniższe wskazówki1.

1. Checklista ekwipunku – zadaj sobie następujące pytania:

• jak długo potrwa wyprawa?
• jak dużo potrzebuję pożywienia i wody?
• czy mam odpowiednie ubranie do klimatu ( warunków ), w których będę przebywał i jeśli tak to czy jego wystarczającą ilość? Czy jedna para butów wystarczy?

2. Sprawdź swój stan zdrowia

• zrób sobie dokładne badania i upewnij się, że masz wszystkie szczepienia, wymagane w regionie, w którym będziesz przebywał.
• wybierz się do dentysty – chore zęby, które w zwykłych warunkach nie bolą, w ekstremalnie zimnym klimacie mogą sprawiać potworny ból; zrób sobie przysługę i rozpocznij podróż ze zdrowymi zębami.
• stwórz podróżną apteczkę; jeżeli podróżujesz w grupie, upewnij się, że ewentualne potrzeby zdrowotne każdej osoby są zapewnione; jeżeli jeden z członków grupy nie jest w wystarczająco dobrym stanie zdrowia, może nie powinien z wami jechać – jest to trudna decyzja, ale czasem najlepsza; weź pod uwagę umiejętność radzenia sobie każdej z osób z trudnymi warunkami, zmęczeniem i ryzykiem – stres potrafi czasem odkryć nieznaną stronę osoby 

Zbieranie informacji

Nigdy dość informacji o miejscu, do którego się wybierasz. Skontaktuj się z osobami, które już tam były, zdobądź odpowiednie książki, przestudiuj mapy – koniecznie upewnij się, że są godne zaufania i aktualne ( tak naprawdę nie ma czegoś takiego jak aktualna mapa ). Postaraj się również dowiedzieć czegoś więcej o lokalnych mieszkańcach – czy są przyjaźni, czy może niezbyt chętnie nastawieni do przybyszów, czy w okolicy obowiązują jakieś specyficzne zwyczaje lub tabu? Im więcej posiadasz konkretnej wiedzy o mieszkańcach, zwłaszcza w regionach poza „cywilizacją zachodnią”, gdzie ludzie żyją bliżej z naturą, tym większa jest twoja survivalowa wiedza. Lokalne metody  budowania schronienia, rozpalania ognia, polowania, czy ziołolecznictwa, będą zawsze oparte i dostosowane do miejscowych warunków.Dokładnie zapoznaj się z mapami – poczuj teren zanim się na nim znajdziesz i zdobądź jak najwięcej o nim informacji, takich jak: kierunki biegu rzek i prędkość nurtów oraz ich głębokość, istnienie wodospadów, czy silnych prądów; jak wysokie są wzniesienia i jak strome ich stoki, czy są pokryte śniegiem? W jakim kierunku biegną grzbiety? Jakiej roślinności możesz się spodziewać, gatunków drzew? Jakie są temperatury i jak bardzo mogą się różnić w dzień i w nocy? Kiedy wschodzi i zachodzi słońce, jaka jest faza księżyca i ewentualnych pływów morskich, jakie są kierunki i siły wiatrów? Jakich możesz spodziewać się warunków atmosferycznych? 

Planowanie

Podczas planowania wyprawy w grupie, organizuj w miarę możliwości częste spotkania i dyskutujcie o tym jaki cel chcecie osiągnąć. Przyporządkuj osoby do konkretnych funkcji, takich jak medyk, tłumacz, nawigator itp. Upewnij się, że wszyscy znacie wasz ekwipunek oraz, że macie „części zapasowe”, zwłaszcza jeśli chodzi o baterie, paliwo i żarówki.Podziel projekt na fazy:  delivery ( wejścia ) objective ( realizacji celu ) recovery ( wyjścia ). Dokładnie zaplanuj cel każdej fazy oraz czas jej realizacji. Uwzględnij ewentualne procedury awaryjne np. w sytuacji awarii pojazdu lub ewakuacji rannych.Podczas ustalania tempa marszu,  zaplanuj dużo czasu. Zawsze jest lepiej być miło zaskoczonym. Presja na wypełnianie zbyt ambitnych założeń nie tylko powoduje napięcie i wyczerpanie, ale również prowadzi do błędów, ryzykanctwa, co często jest przyczyną, że sprawy zaczynają przybierać zły obrót.Nie jesteś w stanie nieść ze sobą całego zapasu wody. Źródła pozyskania wody muszą być podstawowym elementem planowania trasy wyprawy.Jeżeli trasa została już wyznaczona, upewnij się, że inne osoby, nie biorące udziału w wyprawie znają jej przebieg, czas waszego wymarszu oraz planowany termin przybycia. Umów się z odpowiednimi służbami lub innymi osobami, że brak potwierdzenia szczęśliwego przybycia do kolejnego etapu podróży jest sygnałem do wszczęcia alarmu ( najczęściej przyjmuje się, że brak kontaktu o 2 kolejnych umówionych wcześniej momentach jest podstawą do wszczęcia akcji ratunkowej ). 

Wyposażenie

1. Ubiór

Człowiek jest zwierzęciem tropikalnym i w stanie naturalnym może przetrwać tylko w takim klimacie. W momencie, w którym opuszczamy tropiki pojawia się potrzeba zapewnienia odpowiedniego ubioru. Pamiętaj ubiór nie grzeje tylko zatrzymuje ciepło wytworzone przez organizm.Wiatr i deszcz są najbardziej niebezpiecznymi czynnikami w klimacie umiarkowanym, a zimno w regionach polarnych. W sytuacji kiedy ciepło znajdujące się pomiędzy warstwami ubioru jest zastępowane przez wiatr i deszcz pojawia się zagrożenie hipotermią. Zwykle w chłodnym klimacie odpowiednie zabezpieczenie daje odpowiednio wiele warstw ubrań. Musisz jednak pamiętać, że kiedy masz na sobie na przykład kurtkę przeciwdeszczową i niesiesz ciężki plecak istnieje możliwość przepuszczania wody na ramionach oraz w odcinku lędźwiowym pleców – podczas postoju zmieniaj ubiór na suchy i ciepły.W ciepłym klimacie jest zawsze trudno zapewnić sobie odpowiedni kompromis pomiędzy komfortem, a praktycznością. Zawsze istnieje niebezpieczeństwo przegrzania organizmu w sytuacji gdy jesteśmy ciepło ubrani i jednocześnie aktywni fizycznie. Zawsze noś na sobie najmniej ubrań jak to jest tylko możliwe i unikaj chodzenia w ubraniu wodoodpornym – para wodna wytworzona przez organizm spowoduje przemoczenie wewnętrznych warstw ochronnych odzieży.Jednym z doskonałych, nowoczesnych materiałów jest Gore-tex, ze względu na to, że chroniąc od deszczu i zapewniając ciepło pozwala oddychać ciału. Oczywiście ma również ograniczenia – w momencie kiedy zostaje zabrudzony przestaje spełniać swoje funkcje. Jest wiele innych nowoczesnych materiałów, które w określonych okolicznościach przewyższają tkaniny naturalne, takie jak polar. Inne działają podobnie jak skóra zwierząt, wykorzystując tzw. „system bawołu” ( buffalo system ) i są idealne na mokre warunki. 

2. Śpiwory

Generalnie są dwa rodzaje śpiworów, wykorzystujące sztuczne włókno lub droższe i lepsze -napełnione naturalnym puchem. Puch jest dużo lżejszy i daje wiele lepszą izolację, pod warunkiem, że pozostaje suchy. W chwili kiedy zamoknie, traci wszelkie właściwości izolujące i jest bardzo trudny do wysuszenia. Na warunki dużej wilgotności sztuczne włókno będzie więc lepszym wyborem. Do ochrony przed wilgocią może posłużyć płachta biwakowa – jedne z najlepszych są wykonane z Gore-texu, na dłuższą jednak metę nic nie jest w stanie przebić namiotu, który zapewnia miejsce do snu oraz innych aktywności. 

3. Plecaki

Plecak, który będziesz wykorzystywał do przenoszenia ciężkich ładunków musi być bardzo wytrzymały i najlepszej jakości. Wybierz najlepszy na jaki możesz sobie pozwolić ponieważ ciężki ładunek może bardzo szybko zniszczyć materiał złej jakości.

Tajemnicą poprawnego noszenia plecaka jest przeniesienie całego ciężaru z pleców i barków na biodra, które są najsilniejszą i najbardziej wytrzymałą częścią ciała.  W miarę możliwości plecak powinien mieć zewnętrzną ramę, która pomimo tego, że bywa mniej wygodna podczas poruszania się w trudnym terenie, pozwala utrzymać ciężar wyżej na ciele odciążając dolne partie pleców.  

4. Zestaw survivalowy ( survival kit )

W sytuacji kryzysowej kilka drobnych rzeczy może zadecydować o życiu i śmierci. Niektóre z poniższych przedmiotów mogą wydać się na początku zupełnie niepotrzebne, jednak w pewnych okolicznościach okazują się niezastąpione. W innym przypadku, jak na przykład haczyki na ryby, nigdy nie znajdą one zastosowania na pustyni ;).

Najlepszym opakowaniem do przechowywania zestawu survivalowego jest metalowa puszka, na przykład po tytoniu czy papierosach. Postaraj się żeby nie była ona za duża ponieważ będziesz miał tendencję do zostawiania jej jeżeli będzie ci przeszkadzać. Po wybraniu puszki wypoleruj jej dno, tak aby uzyskać lustrzaną powierzchnię ( oprócz tego proponuję zabierać również lusterko sygnalizacyjne ), zaklej ją taśmą klejącą, tak żeby była chroniona przed dostępem wody. Po skompletowaniu zestawu nie zapominaj o nim, regularnie sprawdzaj czy takie rzeczy jak zapałki czy lekarstwa są dalej przydatne. Wszystkie przedmioty wewnątrz puszki owiń watą, która zabezpieczy je przed rdzewieniem oraz może pomóc przy rozpalaniu ognia.

1) zapałki

Wodoodporne zapałki są użyteczne, ale zabierają więcej miejsca niż tradycyjne, które można uczynić wodoodpornymi maczając ich główki w roztopionym wosku. Aby oszczędzić miejsce utnij połowę każdej zapałki.  Aby rozpalić ogień najłatwiej jest użyć zapałek – nie marnuj ich jednak i używaj w ostateczności gdy inne metody zawiodą. Bierz je z pudełka po jednej o nakładaj wieczko – nigdy nie zostawiaj otwartego pojemnika na ziemi! 

2) świeczka

Jest nie do przecenienia przy rozpalaniu ognia oraz jako źródło światła. Jeśli jest wykonana ze zwierzęcego łoju, w sytuacji krytycznej mogą służyć za pożywienie lub przy smażeniu (pewnij się, że są zrobione z łoju ! ;). Pamiętaj również, że łój nie jest trwały w przechowaniu, zwłaszcza w ciepłym klimacie. 

3) krzesiwo

Krzesiwo będzie funkcjonować niezależnie od tego czy jest mokre, czy suche i pozwoli ci rozpalić ogień na długo po tym jak skończą ci się zapałki. Zainwestuj w krzesiwo z „uderzaczem” w kształcie piły. Krzesiwa survivalowe używa się w ten sposób, że najpierw z jednej strony zeskrobujemy proszek magnezowy na jakiś palny materiał jak papier czy drewno, a pożnie uderzamy bądź pocieramy odpowiednim elementem aby uzyskać iskrę.

4) szkło powiększające

Pomoże rozpalić ci ogień przy wykorzystaniu promieni słonecznych oraz szukać drzazg i żądeł

5) igły i nić

Kilka igieł, w tym przynajmniej jedna, którą można nawlec na grubą i wytrzymałą nić. Nici powinny być mocne i wytrzymałe ( zawiń je wokół igieł )

6) haczyki na ryby i żyłka

Powinien to być wybór kilku haczyków w małym opakowaniu. Dodaj do nich kilka małych, ołowianych ciężarków. Pamiętaj, że mały haczyk złapie dużą i małą rybę, duży – tylko dużą. Weź tak dużo żyłki jak tylko możesz, przyda się ona do łapania ptaków.

7) kompas

Z fosforyzującymi oznaczeniami. Najlepsze są wypełnione płynem ( upewnij się czy nie ma pęcherzyków powietrza )

8) światło chemiczne (beta light)

Najlepiej takie wielkości małej monety – może służyć jako przynęta na ryby oraz do czytania map, itp. ( nie chodzi tu do końca o światło chemiczne jakich my używamy w ASG czy w wojsku tylko o „świecący kryształ” – działający tak jak np. el. fluorescencyjne w zegarkach itp. http://en.wikipedia.org/wiki/Beta_light 
 

9) drut na wnyki

Najlepiej z miedzi o dł. 60-90 cm. Wykorzystuj go do wnyków, ale może być przydatny w wielu sytuacjach survivalowych.

10) giętka piła

Zwykle na końcach mają duże pierścienie, które powinieneś zdjąć bo zabierają za dużo miejsca ( mogą być zastąpione przez drewniane rączki w razie potrzeby ). Aby chronić piłę przed rdzą lub złamaniem pokryj ją warstwą tłuszczu. Piły tego typu mogą być użyte do ścinania nawet całkiem dużych drzew. 

11) zestaw medyczny

To co umieścisz w takim zestawie powinno zależeć od tego co jesteś w stanie odpowiednio zaaplikować. Sugestie są następujące: środki przeciwbólowe, przeciw biegunce, antybiotyki    ( tetracyklina może być używana przez osoby nie tolerujące penicyliny ), leki antyhistaminowe ( na alergie, ukąszenia, użądlenia ), tabletki sterylizujące wodę, tabletki przeciwmalaryczne, nadmanganian potasu ( ma kilka zastosowań min. po dodaniu do wody i potrząśnięciu, po tym jak woda zrobi się lekko różowa, sterylizuje, głęboki róż ma właściwości bakteriobójcze, czerwony – leczy infekcje grzybicze).

12) ostrza chirurgiczne

Co najmniej dwa różnej wielkości ostrza. W razie potrzeby rączkę możesz wykonać z kawałka drewna.

13) szwy motylkowe

Pomagają przytrzymać razem krawędzie rany.

14) plastry

Różnych wielkości i rodzajów ( mogą być odpowiednio obcinane i wykorzystywane np. jako szwy motylkowe – o tym później )

15) prezerwatywa

Bardzo dobry pojemnik na wodę – ca. 1L